ผมอ่านบทความเกี่ยวกับครูที่เอาใจใส่เด็กทุก ๆ คน โดยเฉพาะเด็กที่อ่อนกว่าคนอื่น ก็นึกถึงสำนวน leave someone behind แปลตามตัวก็คือ ปล่อยให้ใครตามหลัง หรือ ทิ้งใครไว้ข้างหลัง เช่น เวลาไปเดินทางไกลเป็นกลุ่ม บางคนอาจจะไม่แข็งแรงเท่าคนอื่น เดินช้ากว่าเขา ถ้าจะบอกคนอื่นว่า ไปก่อนเถอะ ปล่อยฉันไว้ข้างหลัง ก็พูดได้ว่า Go ahead, just leave me behind.
ผมก็ได้เรียนรู้และสัมผัสมาว่า สังคมที่เห็นแก่ตัว คือ สังคมที่ปล่อยคนอ่อนแอไว้ข้างหลัง ให้คุณค่าเฉพาะแก่คนที่ฉลาด แข็งแรง หรือ ร่ำรวย สังคมที่น่าอยู่ คือ สังคมที่ไม่เห็นแก่ตัว อันนี้คนส่วนใหญ่คงเห็นด้วย แต่ที่น่าสนใจกว่านั้น ถ้าดูตามสถิติแล้ว สังคมที่ไม่เห็นแกตัว ก็เป็นสังคมที่เจริญกว่าด้วย คุณดูประเทศในโลกที่หนึ่งทั้งหลาย มีอัตราภาษีโดยเฉลี่ยที่สูงกว่าประเทศโลกที่สามมาก มีการโกงกินน้อยกว่า และที่สำคัญให้ความสำคัญกับการศึกษาแก่ทุก ๆ คนอย่างเท่าเทียมกัน ให้ความสำคัญต่อการพัฒนาคน และค่านิยม
ในโลกเรามีตัวอย่างให้เห็นมากมายว่า แม้แต่คนพิการก็สามารถทำประโยชน์ได้มาก เช่น Steven Hawkins นักฟิสิกส์ชาวอังกฤษ ตอนนี้เป็นศาสตราจารย์ที่มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ ตอนนี้อายุ 72 ปีนั่งรถเข็นอย่างเดียว แม้แต่พูดยังพูดไม่ได้ ต้องพูดผ่านคอมพิวเตอร์อย่างเดียว อาการพิการของเขาเริ่มต้นตั้งแต่อายุ 21 ปี หมอบอกคงอยู่ได้อีกแค่สองปี แต่เขาก็ต่อสู้ไม่เพียงแต่อยู่ต่อมาได้ แต่ทำประโยชน์อย่างมากมาก ทั้งเขียนหนังสือ ค้นคว้าทฤษฎีใหม่ เป็นอาจารย์สอนหนั่งสือ มีเด็กจบปริญญาเอกในความดูแลของเขาถึง 39 คน
Helen Keller หญิงอเมริกันเกิดเมื่อปี 1880 ตาบอดและหูหนวกตั้งแต่อายุ 2 ขวบ สมัยก่อนนั้นคนตาบอดก็ยังพอให้การศึกษาได้ แต่ทั้งบอดและหูหนวกก็เรียกว่าหมดหวัง แต่เธอโชคดีที่มีพ่อแม่ที่พยายามขวนขวาย หาผู้รู้ หาครูพิเศษมาสอนลูกจนได้ ต่อมา Helen นั้นสามารถทั้งอ่านออก เขียนได้ และพูดได้ มีอาชีพเป็นทั้งนักพูด นักรณรงค์ และนักเขียน เรื่องราวของเธอ และครูที่สอน เคยมีคนเอามาทำเป็นหนังชื่อ The Miracle Worker ถ้าสนใจลองหาอ่านดูนะครับ
คนสองคนนี้ ถ้าไม่ได้คนรอบข้างที่เอาใจใส่ เขาไม่มีทางที่จะเป็นประโยชน์อะไรได้เลย เพราะแค่ช่วยตัวเองก็ยังไม่ได้ ผมก็ยกเอาเฉพาะคนดัง ๆ มา แต่ยังมีตัวอย่างอีกมากมาย และก็มีตัวอย่างที่เราทุกคนทำได้ทั้งนั้น เช่น เห็นเพื่อนที่เรียนอ่อน ก็ช่วยสอนเขา เห็นเพื่อนที่เศร้า ก็ไปถามไถ่ทุกข์สุข เห็นใครถูกทิ้งไว้คนเดียวไม่มีเพื่อน ไม่มีใครคุยด้วย ก็ไปคุยกับเขา ดูตัวอย่างการใช้สำนวนนี้นะครับ
- If you leave others behind,
หนูตะเภา ในภาษาอังกฤษเรียกว่า